Dự thảo sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân sẽ được trình Quốc hội vào tháng 10: Nhiều điểm mới đáng chú ý

Hoàn thiện các quy định liên quan đến thu nhập chịu thuế

Tại buổi họp báo thường kỳ quý II ngày 2/7, ông Trương Bá Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát chính sách thuế, phí và lệ phí thuộc Bộ Tài chính, cho biết việc sửa đổi lần này sẽ tập trung vào việc làm rõ và điều chỉnh các quy định liên quan đến xác định các khoản thu nhập chịu thuế. Điều này nhằm phản ánh chính xác bản chất của từng loại thu nhập, đồng thời đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quản lý thuế cá nhân.

Các khoản thu nhập mới phát sinh trong bối cảnh kinh tế số như thu nhập từ nền tảng số, lao động tự do, tài sản ảo... cũng sẽ được xem xét bổ sung vào danh mục thu nhập chịu thuế hoặc miễn thuế phù hợp, tránh để lọt nguồn thu và tạo khoảng trống pháp lý.

Bổ sung các khoản thu nhập được miễn thuế

Dự luật cũng đề xuất bổ sung thêm các khoản thu nhập được miễn thuế nhằm hỗ trợ các nhóm đối tượng đặc thù và thực hiện các chính sách lớn của Nhà nước. Chẳng hạn như miễn thuế thu nhập cho nhân sự công nghệ cao theo Nghị quyết 57, hoặc các khoản thu nhập liên quan đến hoạt động đầu tư vào lĩnh vực tăng trưởng xanh, năng lượng tái tạo... Đây được xem là công cụ tài khóa để thúc đẩy phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn trong dài hạn.

Điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo thực tế đời sống

Một trong những nội dung được nhiều người dân quan tâm là việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh. Theo ông Tuấn, mức giảm trừ hiện hành đã dần trở nên lạc hậu khi so với mức chi tiêu thực tế của người dân do biến động giá cả, chi phí sinh hoạt tăng mạnh trong nhiều năm gần đây. Việc nâng mức giảm trừ gia cảnh sẽ giúp giảm bớt gánh nặng thuế cho người lao động, đồng thời phản ánh đúng hơn khả năng đóng thuế thực tế của mỗi cá nhân.

Đơn giản hóa biểu thuế lũy tiến từng phần

Hiện nay, biểu thuế lũy tiến theo thu nhập từ tiền lương, tiền công đang có 7 bậc, được cho là khá phức tạp và gây khó khăn trong việc áp dụng. Dự luật đề xuất thu gọn biểu thuế này để dễ tính toán, dễ hiểu, giúp người dân và cơ quan thuế thuận tiện trong thực hiện. Việc thiết kế lại biểu thuế cũng sẽ cân đối giữa mục tiêu động viên người nộp thuế và duy trì nguồn thu ổn định cho ngân sách.

Điều chỉnh ngưỡng doanh thu chịu thuế của hộ và cá nhân kinh doanh

Bên cạnh thuế thu nhập cá nhân đối với người làm công ăn lương, dự luật cũng điều chỉnh chính sách thuế đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh tự do. Bộ Tài chính đang nghiên cứu mức doanh thu tối thiểu phải nộp thuế, đồng thời có thể trao quyền cho Chính phủ điều chỉnh ngưỡng này theo diễn biến thực tế của nền kinh tế.

Cải cách quản lý thuế đối với hộ kinh doanh sau năm 2026

Liên quan đến việc xóa bỏ hình thức thuế khoán từ năm 2026, Bộ Tài chính cũng đang xây dựng lại khung phân loại hộ kinh doanh theo doanh thu để có chính sách quản lý phù hợp. Cụ thể, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh sẽ được chia làm 4 nhóm:

• Nhóm 1: Doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm – không chịu thuế.

• Nhóm 2: Từ 200 triệu đến dưới 1 tỷ đồng/năm – nộp thuế theo tỷ lệ khoán hoặc kê khai đơn giản.

• Nhóm 3: Từ 1 – 3 tỷ đồng/năm đối với ngành nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng; từ 1 – 10 tỷ đồng/năm đối với thương mại, dịch vụ.

• Nhóm 4: Trên 10 tỷ đồng/năm – thuộc diện quản lý chặt, bắt buộc kê khai và sử dụng hóa đơn điện tử có mã xác thực.

Các nhóm có doanh thu cao hơn sẽ phải thực hiện chế độ kế toán và hóa đơn đầy đủ, tiến tới quản lý thuế như doanh nghiệp.

Kiến nghị tăng ngưỡng doanh thu không chịu thuế lên 400 triệu đồng/năm

Một điểm mới đáng chú ý là Bộ Tài chính đang đề xuất nâng mức doanh thu không chịu thuế (thuế GTGT và thuế TNCN) của hộ, cá nhân kinh doanh từ 100 triệu đồng hiện nay lên 400 triệu đồng/năm. Trước đó, mức 200 triệu đồng đã được xác định là ngưỡng mới áp dụng từ năm 2026, tuy nhiên ngành thuế cho rằng cần nâng lên cao hơn để hỗ trợ sự phát triển kinh tế hộ gia đình.

Tuy vậy, một số chuyên gia cho rằng mức 400 triệu đồng/năm vẫn còn khiêm tốn nếu so với mức sống thực tế và thông lệ khu vực (nhiều quốc gia Đông Nam Á đặt ngưỡng ở mức 700 – 800 triệu đồng/năm). Do đó, cần có đánh giá kỹ để tránh tình trạng chính sách vừa ban hành đã lỗi thời.

Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế, cho biết mức 400 triệu đồng/năm được xác định dựa trên phân tích ngành nghề, tỷ suất lợi nhuận và mức doanh thu bình quân. Đây là mức phù hợp với điều kiện kinh tế Việt Nam hiện tại, đồng thời thể hiện nỗ lực cải cách nhưng vẫn đảm bảo khả năng quản lý và thực thi của cơ quan thuế.

Việc sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân lần này không chỉ là bước cập nhật chính sách theo thực tiễn mà còn hướng đến một hệ thống thuế công bằng, minh bạch và dễ hiểu hơn. Từ cải cách biểu thuế, nâng mức giảm trừ gia cảnh, đến đổi mới cách quản lý hộ kinh doanh, các đề xuất đều nhằm mục tiêu giảm gánh nặng cho người dân và khuyến khích tự giác tuân thủ nghĩa vụ thuế.

Dự kiến, sau khi lấy ý kiến rộng rãi trong quý III, Bộ Tài chính sẽ trình dự thảo luật lên Chính phủ và trình Quốc hội xem xét, thảo luận tại kỳ họp tháng 10/2025. Nếu được thông qua, luật mới sẽ thay đổi sâu rộng cách thức đánh thuế thu nhập cá nhân tại Việt Nam trong những năm tới.