Mua vàng qua app sập: Làm sao đòi được tiền?

Thứ sáu - 05/12/2025 15:39

Việc mua bán vàng trực tuyến (online) mang lại sự tiện lợi, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt khi các cửa hàng đóng cửa đột ngột và ứng dụng giao dịch dừng hoạt động. Gần đây, Công an TP.HCM đã tiếp nhận nhiều đơn tố giác về hoạt động mua bán vàng online của tiệm vàng Kim Nguyên Bảo, nơi nhiều khách hàng đã chuyển tiền nhưng không nhận được vàng, trong khi chủ tiệm đã mất liên lạc.

Vậy, khi sự cố xảy ra, những dữ liệu giao dịch trên ứng dụng có được xem là chứng cứ để bảo vệ quyền lợi người mua không?

Giá trị pháp lý của giao dịch điện tử

Theo ThS Phan Nguyễn Bảo Ngọc (Khoa Luật Dân sự, Trường Đại học Luật TP.HCM), dựa trên Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung 2025) và Luật Giao dịch điện tử năm 2023, mọi dữ liệu dưới dạng thông điệp điện tử đều có giá trị pháp lý và được công nhận là chứng cứ trong tranh chấp.

Người mua vàng có thể sử dụng các nguồn chứng cứ sau để bảo vệ quyền lợi của mình:

Sao kê ngân hàng/Lịch sử chuyển khoản: Đây là bằng chứng mạnh nhất, chứng minh việc chuyển tiền đã xảy ra (tên tài khoản, số tiền, thời điểm). Dù ứng dụng có biến mất, sao kê vẫn tồn tại.
Hình chụp màn hình giao dịch trên app: Bao gồm xác nhận lệnh mua, số lượng, giá, thời điểm, mã giao dịch. Hình ảnh này được công nhận là thông điệp dữ liệu nếu có thể xác minh được nguồn gốc tạo ra (app, số điện thoại đăng ký) và trùng khớp với sao kê ngân hàng.
Email/SMS/Thông báo: Các thông báo xác nhận giao dịch từ ứng dụng.
Hợp đồng điện tử/Điều khoản sử dụng: Khi đăng ký và đồng ý các điều khoản sử dụng app, đây được coi là "hợp đồng điện tử" để đối chiếu nghĩa vụ giữa hai bên.
Video quay lại quá trình giao dịch (nếu có): Bằng chứng bổ trợ rất mạnh.

Ứng dụng sập vẫn đòi được bồi thường

Nhiều người lo lắng rằng khi ứng dụng bị sập hoàn toàn, quyền lợi sẽ bị mất. ThS Ngọc khẳng định quyền lợi người mua vẫn được đảm bảo, vì trách nhiệm pháp lý thuộc về pháp nhân (công ty hoặc chủ cơ sở kinh doanh) vận hành ứng dụng, chứ không nằm ở bản thân ứng dụng đó.

Người mua có thể chứng minh thiệt hại qua: sao kê chuyển khoản, lịch sử liên lạc, hình ảnh giao dịch, hoặc thậm chí là dữ liệu cache (bộ nhớ đệm) còn lưu trên thiết bị. Cơ quan điều tra vẫn có thể xử lý, thu thập và trích xuất dữ liệu từ nhiều nguồn (như máy chủ/server của cửa hàng, lời khai các nạn nhân khác, dòng tiền chuyển khoản). Tuy nhiên, người mua không giữ bất kỳ chứng cứ nào sẽ chịu rủi ro cao và khả năng đòi lại tiền thấp hơn.

Lưu ý quan trọng để hạn chế rủi ro

Để phòng tránh và hạn chế rủi ro thấp nhất khi giao dịch vàng online, người mua cần ghi nhớ:

Chỉ giao dịch với các đơn vị uy tín, có pháp nhân rõ ràng: Ưu tiên các thương hiệu vàng lớn đã được Ngân hàng Nhà nước cấp phép huy động vàng (như SJC, PNJ, DOJI, Bảo Tín Minh Châu...).
Luôn lưu lại chứng cứ: Tuyệt đối lưu giữ sao kê chuyển khoản, hình chụp màn hình giao dịch, hóa đơn điện tử, và email xác nhận.
Hạn chế tích trữ vàng online trên app nhỏ: Nên rút vàng vật chất khi có điều kiện.

Việc mua vàng online chỉ hợp pháp khi thực hiện qua các đơn vị được Ngân hàng Nhà nước cấp phép. Giao dịch trên các nền tảng không rõ nguồn gốc rất dễ dẫn đến việc bị lừa đảo, mất tiền hoặc nhận phải vàng kém chất lượng.