Thu Hồi Đất: Nâng Tỉ Lệ Đồng Thuận và Đảm Bảo Giá Bồi Thường

Cân Nhắc Tăng Tỉ Lệ Thu Hồi và Phạm Vi Áp Dụng

Vấn đề gây băn khoăn lớn nhất là đề xuất cho phép Hội đồng nhân dân (HĐND) các tỉnh xem xét quyết định Nhà nước thu hồi phần đất còn lại khi chủ dự án đã thỏa thuận nhận chuyển nhượng được trên 75% diện tích đất và trên 75% số người sử dụng đất.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) nhấn mạnh đây là quy định nhạy cảm, tác động trực tiếp đến quyền tài sản được Hiến pháp bảo hộ. Ông lo ngại quy định không chặt chẽ có thể dẫn đến khiếu kiện và bất ổn xã hội.

Ông Đồng đề nghị Quốc hội:

• Nâng Tỉ lệ Đồng thuận: Cân nhắc nâng tỉ lệ này lên 80% - 85% để tăng tính an toàn pháp lý và thuyết phục xã hội.

• Hạn chế Phạm vi: Chỉ áp dụng đối với các dự án trọng điểm quốc gia, dự án hạ tầng chiến lược hoặc các dự án kéo dài nhiều năm không giải phóng mặt bằng xong, không nên áp dụng đại trà.

Đại biểu Trần Văn Tiến (Phú Thọ) cũng bày tỏ lo ngại về tính khả thi, vì quy định này đòi hỏi phải đáp ứng đồng thời cả hai điều kiện (diện tích và số người).

💰 Giá Bồi Thường: Đảm Bảo Công Bằng Tuyệt Đối

Các đại biểu thống nhất rằng vấn đề cốt lõi không nằm riêng ở tỉ lệ phần trăm, mà nằm ở cơ chế xác định giá bồi thường và cơ chế đối thoại, tái định cư.

Về giá bồi thường khi Nhà nước thu hồi phần đất còn lại (25%), Bộ Nông nghiệp và Môi trường đưa ra hai phương án, trong đó:

• Phương án 1: Bồi thường theo quy định chung của Luật Đất đai 2024 (áp dụng bảng giá đất Nhà nước).

• Phương án 2 (Được ủng hộ): Bồi thường theo Phương án 1, nhưng nếu tổng số tiền bồi thường được nhận thấp hơn giá trung bình đã thỏa thuận trước đó với 75% hộ dân, người có đất bị thu hồi được nhận thêm khoản tiền chênh lệch.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng) và Nguyễn Thị Thu Thủy (Gia Lai) đều ủng hộ Phương án 2 và phân tích rõ:

• Rủi ro Phương án 1: Dễ tạo ra sự chênh lệch lớn giữa các hộ dân trong cùng một dự án. 75% đầu tiên nhận theo giá thỏa thuận (giá thị trường), 25% sau nhận theo bảng giá Nhà nước (thường thấp hơn). Điều này dễ bị nhà đầu tư lợi dụng trục lợi (cố tình thỏa thuận chậm 25% cuối để được áp dụng giá Nhà nước thấp hơn) và gây bất đồng, khiếu kiện kéo dài.

• Ưu điểm Phương án 2: Đảm bảo sự công bằng và hài hòa lợi ích. Người dân thuộc phần diện tích còn lại được hưởng mức bồi thường không thấp hơn mặt bằng giá trung bình đã thỏa thuận với các hộ dân trước đó, từ đó giảm thiểu nguy cơ tranh chấp và đảm bảo sự ổn định xã hội.

Các đại biểu cũng đề nghị cần luật hóa rõ yêu cầu phải có hội đồng thương lượng độc lập, mời tổ chức định giá đất uy tín, và công khai minh bạch toàn bộ hồ sơ để người dân thấy chính sách được thực hiện một cách công bằng và tôn trọng quyền lợi của họ.