Chờ phần mềm tính thuế tự động: Hộ kinh doanh lo lắng trước giờ G

Lo lắng vì... sợ phạt oan

Từ Phú Thọ, ông P.Đ.A – chủ một hộ kinh doanh – cho biết sau hơn hai tháng áp dụng hóa đơn điện tử có kết nối với máy tính tiền, ông vẫn lo lắng vì chỉ một sơ suất nhỏ trong thao tác có thể dẫn tới vi phạm và bị xử phạt. Theo quy định tại Nghị định 70/2025, việc không xuất hóa đơn đúng sẽ bị xử phạt lên tới 10 triệu đồng, thậm chí phải giải trình hoạt động kinh doanh.

“Tôi rất mong chính sách mới nên hỗ trợ người buôn bán nhỏ. Nếu lỡ xuất nhầm hóa đơn do chưa hiểu luật thì nên được nhắc nhở thay vì phạt nặng như doanh nghiệp cố tình trốn thuế”, ông A chia sẻ.

Cùng tâm trạng, chị Nguyễn Thị Đào – tiểu thương tại chợ Ninh Hiệp (Hà Nội) – cho biết điều khiến chị băn khoăn nhất là không biết phần mềm nào có thể giúp tính thuế chính xác trên từng hóa đơn bán hàng. “Tôi chỉ mong có phần mềm bán hàng nào đó mà mình chỉ cần gõ đơn là ra luôn số thuế phải nộp. Như thế thì yên tâm buôn bán, khỏi lo sai sót.”

Phần mềm – yếu tố quyết định sự chuyển đổi

Theo đại diện Cục Thuế, ngành thuế đang xây dựng các ứng dụng cho phép tự động xác định số thuế từ dữ liệu hóa đơn điện tử. Đồng thời, các công ty cung cấp giải pháp và ngân hàng cũng sẽ vào cuộc hỗ trợ hộ kinh doanh từ phần mềm đến thiết bị.

Để giảm áp lực, trong giai đoạn đầu, nhiều nhà cung cấp phần mềm cam kết miễn phí 6 tháng sử dụng, tặng hàng nghìn hóa đơn điện tử và hỗ trợ thiết bị kết nối. Ngành thuế cũng đang tập trung rà soát, đơn giản hóa mẫu sổ sách, chứng từ, giúp hộ kinh doanh dễ dàng áp dụng.

Mục tiêu cuối cùng là giúp hộ kinh doanh làm quen với việc quản lý sổ sách, minh bạch hóa doanh thu nhưng không tạo thêm gánh nặng thủ tục hay chi phí tuân thủ.

Ngân hàng nhập cuộc hỗ trợ toàn diện

Các ngân hàng thương mại cũng không đứng ngoài cuộc. Một ngân hàng lớn tại TP.HCM đã triển khai loạt chương trình hỗ trợ hộ kinh doanh từ tư vấn pháp lý miễn phí, đào tạo sử dụng phần mềm hóa đơn điện tử, đến cung cấp gói vay ưu đãi riêng cho đối tượng đã áp dụng công nghệ số.

Theo các ngân hàng, rào cản lớn nhất của hộ kinh doanh hiện nay là sự thiếu hiểu biết pháp lý, kỹ năng công nghệ và tâm lý lo ngại bị giám sát thuế quá chặt. Ngoài ra, chi phí đầu tư ban đầu cho phần mềm, thiết bị cũng khiến nhiều người e ngại chuyển đổi.

Tuy nhiên, các ngân hàng khẳng định đây cũng là cơ hội để hộ kinh doanh từng bước nâng cao năng lực quản trị và dễ tiếp cận vốn hơn trong tương lai, khi hoạt động tài chính rõ ràng và minh bạch hơn.

Cần một lộ trình mềm dẻo, không đặt nặng thu ngân sách

Chuyên gia thuế Nguyễn Ngọc Tú cho rằng, trong giai đoạn đầu chuyển đổi, cơ quan thuế cần đóng vai trò đồng hành, không nên xử phạt mà phải hướng dẫn kỹ càng. Ông cho rằng thuế khoán mang về chưa đến 1,3% tổng thu ngân sách năm 2024, do đó không nên đặt mục tiêu tăng thu ngân sách từ nhóm này ngay lập tức.

Tại một hội thảo mới đây, bà Nguyễn Vân Chi – Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Quốc hội – cũng nhấn mạnh rằng cần thận trọng khi thay đổi chính sách quản lý thuế đối với hộ kinh doanh. Dù họ chiếm phần lớn người nộp thuế nhưng số nộp chỉ bằng một phần nhỏ so với doanh nghiệp lớn.

“Bỏ thuế khoán là cần thiết, nhưng phải đi từng bước phù hợp, tránh làm khó nhóm yếu thế trong nền kinh tế”, bà Chi nói.

Chuyển đổi số thuế: Thách thức lớn, cơ hội dài lâu

Việc thay đổi chính sách thuế từ khoán sang tự khai – tự nộp theo hóa đơn là một bước tiến lớn trong cải cách thuế. Tuy nhiên, với hàng triệu hộ kinh doanh nhỏ, tiểu thương, người lớn tuổi... thách thức không nhỏ khi phải học cách sử dụng công nghệ, làm sổ sách, kê khai chính xác.

Nếu được hỗ trợ đúng mức, với sự tham gia của ngành thuế, ngân hàng và nhà cung cấp công nghệ, quá trình chuyển đổi này sẽ không chỉ giúp người kinh doanh yên tâm, mà còn là bàn đạp cho sự phát triển bền vững và minh bạch của kinh tế cá thể trong thời kỳ số hóa.

Chờ phần mềm tính thuế tự động: Hộ kinh doanh lo trước giờ G

Chỉ còn vài tháng nữa, hàng triệu hộ kinh doanh sẽ chuyển từ thuế khoán sang thuế theo doanh thu. Dù mục tiêu là minh bạch và hiện đại hóa, nhiều tiểu thương vẫn lo lắng vì sợ bị phạt khi chưa quen phần mềm, hóa đơn điện tử hay kê khai thuế.

Cơ quan thuế đang phát triển hệ thống cho phép tự động tính thuế từ hóa đơn điện tử, đồng thời phối hợp với nhà cung cấp phần mềm để hỗ trợ miễn phí công cụ kế toán, hóa đơn, và đơn giản hóa sổ sách.

Ngân hàng cũng tham gia với các gói hỗ trợ đào tạo, tư vấn pháp lý, ưu đãi tài chính cho hộ kinh doanh áp dụng công nghệ số.

Chuyên gia khuyến nghị nên hỗ trợ thay vì xử phạt trong 1-2 năm đầu, giúp hộ kinh doanh làm quen dần với chuyển đổi số. Mục tiêu không phải là tăng thu ngay lập tức, mà là tạo nền tảng vững chắc cho hoạt động kinh doanh minh bạch và bền vững