Trông đợi những thay đổi lớn trong Luật Thuế Thu nhập cá nhân

Hướng tới biểu thuế đơn giản, công bằng hơn

Bộ Tài chính đang xem xét rút gọn biểu thuế TNCN theo hướng giảm số bậc từ 7 xuống còn 4 hoặc 5 bậc. Điều này nhằm giảm độ phức tạp và tạo khoảng cách rõ ràng giữa các bậc thu nhập, từ đó nâng cao tính công bằng và dễ áp dụng cho người dân.

PGS-TS Phạm Thế Anh cho rằng mức thuế suất hiện tại ở Việt Nam còn cao và khoảng cách giữa các bậc thuế quá gần, gây áp lực cho người có thu nhập chỉ vừa nhích lên. Ông đề xuất giảm số bậc còn 4–5, với khoảng cách mỗi bậc cách nhau ít nhất 20 triệu đồng.

Luật sư Trần Xoa đề xuất biểu thuế 4 bậc:

• 0–20 triệu đồng: 5%

• 20–40 triệu đồng: 10%

• 40–80 triệu đồng: 20%

• Trên 80 triệu đồng: 30%

TS Châu Huy Quang thì đưa ra phương án 5 bậc, trong đó bậc cao nhất áp dụng cho thu nhập từ 400 triệu đồng trở lên với thuế suất 35%. Đồng thời, có thể bổ sung một bậc thuế mới từ 35–40% đối với các khoản thu nhập rất cao, nhằm điều tiết tốt hơn và giữ chân lao động chất lượng cao.

Điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh sát thực tế hơn

Hiện tại, mức giảm trừ gia cảnh (GTGC) 11 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc đã không còn phù hợp với chi phí sinh hoạt thực tế, đặc biệt tại các đô thị lớn.

Các chuyên gia đề xuất nên nâng mức GTGC lên 17–20 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và điều chỉnh linh hoạt theo tỷ lệ lạm phát hằng năm. Nhiều ý kiến cũng đồng thuận việc áp dụng mức GTGC theo lương tối thiểu vùng. Theo đó, GTGC có thể được tính bằng 4 lần mức lương tối thiểu vùng, tùy địa phương, giúp phù hợp hơn với mức sống và tránh phải điều chỉnh thường xuyên.

Ví dụ, lương tối thiểu vùng 1 là 4,96 triệu đồng/tháng thì GTGC sẽ là gần 20 triệu đồng. Mức cho người phụ thuộc cũng nên nâng lên tương ứng, khoảng 50% mức của người nộp thuế.

Thu thuế TNCN khi nhận cổ phiếu thưởng, cổ tức?

Một điểm thay đổi đáng chú ý khác là đề xuất tính thuế TNCN ngay tại thời điểm cổ đông nhận cổ tức hoặc thưởng bằng cổ phiếu, thay vì khi bán ra. Bộ Tài chính cho rằng việc đánh thuế tại thời điểm nhận là cần thiết để đảm bảo công bằng và tránh thất thu.

Tuy nhiên, điều này khiến nhiều nhà đầu tư băn khoăn vì họ chưa nhận được lợi ích thực sự nếu chưa bán cổ phiếu, trong khi vẫn phải nộp thuế. Các chuyên gia khuyến nghị cần có hướng dẫn chi tiết, minh bạch về cách khấu trừ để doanh nghiệp và nhà đầu tư dễ thực hiện. Một phương án khả thi là doanh nghiệp khấu trừ trực tiếp từ tổng giá trị cổ phiếu chia thưởng.

Luật sư Trương Thanh Đức ủng hộ đề xuất này, cho rằng việc đánh thuế ngay tại thời điểm chuyển quyền sở hữu cổ phiếu là phù hợp với nguyên tắc thuế hiện hành, giống như bất động sản hay tài sản khác.

Lần sửa đổi Luật Thuế TNCN lần này được kỳ vọng sẽ giúp hệ thống thuế công bằng hơn, sát với thực tế chi tiêu và thu nhập của người dân, đồng thời đơn giản hóa quy trình áp dụng. Tuy nhiên, để thành công, các điều chỉnh cần có sự tính toán kỹ lưỡng và tham vấn rộng rãi, tránh gây thêm gánh nặng hoặc bất cập trong thực thi.