Bộ Quốc phòng trả lời kiến nghị: Sẽ nghiên cứu bổ sung hành vi "không chấp hành lệnh gọi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự" vào Bộ luật Hình sự

Kiến nghị của cử tri: Lấp khoảng trống pháp lý và đảm bảo tính thống nhất

Ngày 21 tháng 5 năm 2025, Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội đã chuyển kiến nghị của cử tri tỉnh Hưng Yên và TP Hà Nội đến Bộ Quốc phòng thông qua Công văn số 602/UBDNGS15. Nội dung kiến nghị tập trung vào sự thiếu thống nhất giữa Bộ luật Hình sự và Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015.

• Cử tri tỉnh Hưng Yên đề nghị nghiên cứu trình Quốc hội bổ sung thêm cụm từ “không chấp hành lệnh gọi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự” và “một trong” vào khoản 1 Điều 332 Bộ luật Hình sự. Cụ thể, kiến nghị muốn sửa đổi điều này thành: “Người nào không chấp hành đúng quy định của pháp luật về đăng ký nghĩa vụ quân sự, không chấp hành lệnh gọi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ, lệnh gọi tập trung huấn luyện, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm”.

• Cử tri TP Hà Nội cũng chung quan điểm, cho rằng có sự mâu thuẫn, thiếu thống nhất giữa Điều 332 Bộ luật Hình sự và Điều 8 Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015. Theo cử tri, Bộ luật Hình sự hiện hành không quy định hành vi “không chấp hành lệnh gọi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự” là tội phạm, trong khi Luật Nghĩa vụ quân sự lại có đề cập. Điều này dẫn đến thực tế là người không đi khám sức khỏe sẽ không đủ điều kiện để ra lệnh nhập ngũ, gây khó khăn cho công tác truy cứu trách nhiệm và ảnh hưởng đến tính nghiêm minh của pháp luật. Cử tri đề nghị nghiên cứu trình Quốc hội bổ sung hành vi không chấp hành khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự vào Điều 332 Bộ luật Hình sự.

Phản hồi từ Bộ Quốc phòng: Ghi nhận vướng mắc và cam kết nghiên cứu

Ngày 30 tháng 6 năm 2025, Bộ Quốc phòng đã chính thức có văn bản trả lời các kiến nghị này. Bộ Quốc phòng nhận định rằng Điều 332 Bộ luật Hình sự về tội trốn tránh nghĩa vụ quân sự đóng vai trò quan trọng trong việc tạo hành lang pháp lý để phòng ngừa và xử lý vi phạm về nghĩa vụ quân sự, góp phần đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và công bằng xã hội.

Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng cũng thừa nhận những vướng mắc mà cử tri đã chỉ ra: "Khoản 1 Điều 332 Bộ luật Hình sự không quy định hành vi “không chấp hành lệnh gọi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự” chưa thống nhất với quy định tại khoản 8 Điều 3 Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015."

Bộ Quốc phòng phân tích rõ thêm: "Khám sức khỏe là bước chuyển tiếp giữa đăng ký nghĩa vụ quân sự và nhập ngũ, tiêu chuẩn sức khỏe là một trong 4 tiêu chuẩn không thể thiếu để gọi nhập ngũ. Nếu không thực hiện việc khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự thì không thể nhập ngũ. Đồng thời, thuật ngữ “đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này” còn có quan điểm khác nhau khi áp dụng, gây khó khăn, vướng mắc nhất định trong truy cứu trách nhiệm."

Tiếp thu các ý kiến xác đáng của cử tri, Bộ Quốc phòng khẳng định sẽ chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định tại khoản 1 Điều 332 Bộ luật Hình sự. Mục tiêu là nhằm thống nhất với hành vi trốn tránh thực hiện nghĩa vụ quân sự tại khoản 8 Điều 3 Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, từ đó đảm bảo đủ cơ sở truy cứu trách nhiệm, thể hiện sự nghiêm minh và tính răn đe của pháp luật đối với tội trốn tránh nghĩa vụ quân sự.

Phản hồi này cho thấy Bộ Quốc phòng đang tích cực lắng nghe và giải quyết các vướng mắc pháp lý, nhằm hoàn thiện hơn nữa công tác quản lý nghĩa vụ quân sự, đảm bảo công bằng và hiệu quả trong việc thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng của công dân.